Tag: taalvariatie
Jovanka Steele – Kweepeercomplot
Hoe gaan we in de klas om met taalvariatie binnen het Nederlands? Zelfs binnen het Vlaamse taalgebied is er steeds meer aandacht voor variatie: dan is vaak regionaal Nederlands, maar soms een soort van Internationaler Vlaams. Dus waarom niet een luisteroefening in Amerikaans Vlaams?
Audiofragmenten
Fragment 1: In LA gelooft men dat gratis appels giftig zijn
Fragment 2: En toen zei God: “Adam, kweeperen gebruik je alleen in taarten”
Fragment 3: Eén kweepeer is nutteloos
Fragment 4: Zitten alle Vlamingen in een kweeperencomplot?
Teksten
Opdrachten: luisteren en lezen
Probeer de test zelf uit:
- Luistervaardigheid: Fragment 1 – Quizizz
- Luistervaardigheid: Fragment 2 – Quizizz
- Leesvaardigheid: Fragment 3 & 4 – Quizizz
Links voor leerkachten met Quizizz abonnement:
- Luisteren Fragment 1 – teacher’s link
- Luisteren Fragment 2 – teacher’s link
- Lezen Fragmenten 3 & 4 – teacher’s link
Werkbladen in PDF
Lesuitbreidingen
Henny Vrienten – Lieske
Takenblad, ‘Lieske’Mp3 ‘Lieske’:
Ex-DoeMaarfrontman Henny Vrienten met ‘Lieske’, over de laatste dagen van Vrientens moeder in een bejaardentehuis. Een eenvoudige luisteroefening, met aandacht voor taalvariatie. Waarom heet de moeder van Vrienten Lieske en niet Liesje? Dat is toch typisch Vlaams, of niet?
We spreken over de Moerdijk als taalgrens, Brabants met de zachte g, val van Antwerpen. We worden ons ervan bewust dat niet alle Nederlander het karikaturale Hollands spreken.
Vanaf 4m22 tot wanneer ze beginnen over bas spelen:
Spellinghysterie anno 2017
Het idee was om naar aanleiding van de recente hysterie omtrent uitspraken van de nieuwe voorzitter van de Taalunie, een les te maken over spelling. Het onderwerp behoort in feite tot ‘taalbeschouwing’, meestal de meest slaapverwekkende lessen Nederlands, maar dat wil niet zeggen dat het niet vaardigheidsgericht is: we willen dat de leerlingen tijdens deze les 1) lezen, 2) luisteren 3) schrijven en 4) spreken. Wat er in deze les over spelling zal worden opgestoken, zal niet het gevolg zijn van het memoriseren van informatie of en inoefenen van iets. Het doel is om door op intensieve wijze met dit materiaal bezig te zijn, bij de leerlingen een visie op spelling bij te brengen, waar ze iets mee kunnen. Ten eerste, taal is communicatie: hoe moet ik spellen/schrijven/spreken? Daarop is maar een antwoord: dat is relatief, m.a.w. kijk naar de context, andere partij, boodschap en het bijhorend register. Ten tweede: het is 2017, het tijdperk van de zoekopdracht. Vergis u niet: als het op Wikipedia staat, wordt het waar.
In een eerste stap is het verzamelen van het materiaal. Dat was op zicht geen evidentie. Het interview met Taalunie-voorzitter dr. Hans Bennis bleek niet zo makkelijk te grijpen en de krantenartikels waar de controverse gevoerd werd stonden achter de betaalmuuur. Ook probeerde ik het radioprogramma te contacteren, maar kreeg zelfs geen kopie van mijn bericht. Zucht!
Interview met prof. dr. Hans Bennis
- Inleiding: de controverse, de rol van de taalunie (mp3)
- Normering: spelling (mp3)
- Spreektaal: verschillen in Nederland en Vlaanderen (mp3)
- Taakblad luisteren in pdf
Krantenartikels
Taalvariatie: standaardtaal en dialect
LESMATERIAAL:
- Takenblad, Taalvariatie: standaardtaal en dialect (.pdf)
- Scoreblad in Openoffice (.ods) of Excel (.xls)
- Oorspronkelijke teksten: Taalpeil, Â 2009
Bovenstaande taak werkt voornamelijk op twee competentievelden: taalbeschouwing en lezen. Alle tekstjes zijn afkomstig uit een krantje van de Taalunie, dat werkelijk een spectrum aan perspectieven bood om dit onderwerp te behandelen. Â Simpelweg de leesoefening aandachtig uitvoeren leidt de leerlingen al naar een moderne, semi-wetenschappelijke, non-prescriptieve visie op taal.